Wspominanie swoich bliskich zmarłych jest częścią większości kultur na całym świecie. Nie wszędzie jednak obchodzi się je z takim samym zaangażowaniem. W niektórych krajach są wyznaczone konkretne dni ustawowo wolne od pracy, a w innych należy skorzystać z dni urlopowych jeśli chce się spędzić ten dzień w bardziej wyjątkowy sposób.

Teraz, z okazji zbliżającego się Dnia Wszystkich Świętych, warto przyjrzeć się paru tradycjom, które dla wielu mogą wydawać się śmieszne bądź absurdalne, lecz są częścią kultury danego kraju.

Polska – Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny

1 listopada jest w Polsce świętem kościelnym. Tego dnia odprawiana jest msza święta podczas której wspomina się oficjalnie uznanych świętych oraz wszystkich wiernych zmarłych. Kolejnego dnia, 2 listopada, jest Dzień Zaduszny. Dla chrześcijan dopiero ten dzień jest czasem modlitwy za najbliższych. Dodatkowo w kościołach składane są ofiary w postaci tzw. wypominek, gdzie na kartkach zapisuje się imię osoby, o której duszę będzie modliła się cała wspólnota. Polacy również odwiedzają cmentarze, gdzie zapalają znicze i dekorują groby kwiatami, aby upamiętnić swoich najbliższych. W niektórych regionach oprócz zniczy i kwiatów pod cmentarzami można kupić także przekąski. Na przykład w Krakowie tradycyjnie sprzedawany jest miodek turecki, czyli rodzaj słodyczy w postaci małych, kruchych bryłek wykonanych głównie z skarmelizowanego cukru i orzechów.

Niemcy –  Allerheiligen

Na terenie całego kraju Święto Zmarłych obchodzone jest w różny sposób. Wynika to najprawdopodobniej ze zróżnicowania religijnego, które jest tam szczególnie widoczne. Na terenie niektórych landów ten dzień nazywany jest „cichym świętem”. Nazwa ta wynika z zakazu organizowania hucznych zabaw. Niemcy również chodzą na cmentarze, lecz nie jest to na tak dużą skalę jak w Polsce. Oprócz kwiatów i zniczy stawiają na grobach również jedzenie. Jedną z ciekawszych południowoniemieckich tradycji jest pieczenie chlebka drożdżowego Strietzel oraz Hefezopf. Istnieje również przesąd, że w trosce o dusze zmarłych, które tego dnia odwiedzają świat żywych, należy schować wszystkie ostre przedmioty m. in. noże i igły.

Hiszpania – Dia Todos los Santos

Na zachodnim wybrzeżu święto zmarłych również obchodzi się 1 listopada. Jest to ważny dzień dla jego mieszkańców, dlatego ustawowo każdy ma wolne od pracy. Odprawiane są msze, wszędzie odwiedza są cmentarze, modli się za dusze zmarłych oraz ozdabia groby. Podobieństwa z Polską jednak kończą się w tym miejscu, ponieważ na grobach nawet nie ustawia się zniczy, a kolorowe bukiety kwiatów i ewentualnie elektryczne lampki. Jest to święto bardzo pozytywne, które spędza się z rodziną i przyjaciółmi.

W różnych częściach kraju są dodatkowe wydarzenia, odbywające się dzień wcześniej – 31 października. Jednym z nich jest święto Castañada, wywodzące się z kultury celtyckiej. Tego dnia wokół zapalonego kominka układa się jedzenie, aby powitać dusze zmarłych. Tradycyjnie je się pieczone kasztany, kulki migdałowe obtoczone w orzeszkach piniowych, słodkie ziemniaki oraz kości świętego – marcepanowe kulki nadziewane masą z żółtek i cukru. Innym ciekawym świętem jest Tosantos. W tym czasie na rynkach niektórych miast ustawia się specjalne kukły, wykonane z głów zwierząt i warzyw, mające symbolizować ważne tego roku osoby ze świata sportu, filmu czy polityki. Natomiast na Wyspach Kanaryjskich obchodzi się święto Finaos, podczas którego rodzina zbiera się razem, aby opowiadać różne historie na temat osób, które odeszły.

Stany Zjednoczone – Halloween

Halloween to święto, które w tych czasach znane jest w każdym kraju. Jego popularność, którą prawdopodobnie zawdzięcza obecnością w wielu angielskich i amerykańskich filmach, sprawiła, że w wielu krajach przyjęło się niektóre tradycje. Zwłaszcza dzieci z chęcią przebierają się i chodzą od drzwi do drzwi, licząc na cukierki. Święto celebruje się w nocy z 31 października na 1 listopada. Nie jest pewne skąd wywodzi się Halloween, ale często wiąże się je z celtyckim Samhain. Ze względu na złe duchy, które w tę konkretną noc mogły przejść na świat materialny, ludzie przebierali się za potwory, aby się do nich upodobnić i nie zostać porwanym do świata umarłych.

Meksyk – Día de Muertos

Jeśli ktoś ma dzieci lub jest fanem filmów Pixara na pewno słyszał o święcie zmarłych w Meksyku. Jest to jeden z ważniejszych okresów w kraju i trwa nawet kilka dni, a przygotowania do niego zaczynają się nawet kilka tygodni wcześniej. Właściwe świętowanie zaczyna się w okolicy 31 października. W domach  przygotowywane są kapliczki, przy których składane są ofiary w postaci jedzenia i picia.  Następnego dnia rodziny odwiedzają cmentarze i przyozdabiają groby kwiatami,  w szczególności aksamitkami, które mają prowadzić dusze do ołtarzy. Meksykanie wierzą, że w tym czasie zmarli mogą odwiedzać swoich bliskich, aby spędzić z nimi miło czas. Z tego względu jest to radosne święto. 2 listopada o północy zaczyna się również festiwal z tej okazji.

Tradycyjnymi elementami meksykańskiego święta są m. in. pan de muerto, czyli specjalnie drożdżowe ciasto np. w kształcie skrzyżowanych kości, wcześniej wspomniane ołtarzyki poświęcone zmarłym zwane ofrendaoraz calaveras de dulce – słynne cukrowe czaszki. Innym symbolem, który w dzisiejszej postaci istnieje dopiero od XX wieku, jest Królowa Śmierci przedstawiona pod postacią ubranego w suknię i kapelusz kościotrupa.

Boliwia – Dzień Zmarłych i Dia de los Natitas

Na początku listopada obchodzony jest dzień zmarłych, podczas którego mieszkańcy spotykają się w południe na obiedzie. Z tej okazji pieczone są chlebki w kształtach ludzi, zwierząt i przedmiotów, mające za zadanie przyprowadzić do stołu duszę zmarłego.

Tydzień po tych obchodach ma miejsce Święto Czaszek. Jest to jedno z bardziej nietypowych dni, ponieważ mieszkańcy przynoszą do kaplic ludzkie czaszki. Są one pewnego rodzaju talizmanami przynoszącymi szczęście i dobrobyt. Boliwijczycy wierzą, że w czaszkach pozostaje cześć duszy zmarłego i jeśli dobrze się o nie dba, to mogą nawet spełniać życzenia o miłość, zdrowie czy pieniądze. Czaszki są więc bogato dekorowane i częstowane jedzeniem, alkoholem, a nawet cygarami.

Japonia – O-bon

Inne podejście do święta zmarłych istnieje w krajach wschodnich. W Japonii odbywa się ono latem i jego daty są różne dla innych regionów. Niezmienne jest jednak to, że całość obchodów trwa trzy dni. W tym czasie mieszkańcu odwiedzają cmentarz oraz ustawiają specjalne ołtarze przed domami, gdzie stawiają lampiony, jedzenie i picie dla schodzących tego dnia na ziemię zmarłych. W większych miastach organizowane są również festiwale, podczas których wykonywany jest tradycyjny taniec Bon Odori. Jeden z piękniejszych widoków nadchodzi trzeciego dnia, ponieważ właśnie wtedy na lampionach zapisuje się nazwiska zmarłych i wypuszcza się je nad rzekami, jeziorami bądź morzami. W ten sposób Japończycy żegnają i odprowadzają dusze do zaświatów. To z tego powodu ten wyjątkowy dzień nazywany jest świętem latarni.

Chiny – Święto Duchów i Święto Zmarłych

W Chinach świat pozagrobowy jest szczególnie ważny. Z tego względu wierzy się, że w cały siódmy miesiąc roku dusze zmarłych mogą wolno poruszać się po świecie. W tym okresie tradycją jest puszczenie na wodzie trzcinowych łódek z lampionami, które mają wskazywać drogę zmarłym. Na cmentarzach przed tabliczkami przodków przyjęło się też palenie papierowych imitacji pieniędzy, odzieży oraz przedmiotów codziennego użytku. Na początku kwietnia Chińczycy również mają Święto Zmarłych. W tym dniu odwiedzają groby, palą kadzidła i składają dary, a najstarszy członek rodziny zapala świeczki, prosząc przodków o dobrobyt.